Uitgelicht Teeltversnelling én energiebesparing Marcelis: “Potplanten in twee kassen met diffuus doek en twee kassen met diffuus glas werden blootgesteld aan de twee lichtniveaus. De vijfde behandeling was een kas met normaal glas en standaard doek (XLS 16 F Revolux van Svensson), zeg maar de traditionele wijze. Wel ging het lichtniveau naar 7,5 mol PAR en was er sprake van luchtbevochtiging. Bij de traditionele teelt van Anthurium en Bromelia gebeurt dat niet. De zesde kas was de daglichtkas. In deze kas wordt door speciale lenzen in het glas, zogenoemde fressnellenzen, het directe zonlicht afgebogen en weggevangen met zonnecellen. Hiermee wordt dan stroom opgewekt, terwijl al het diffuse licht van de zon overblijft voor de planten. In alle zes de behandelingen wisten we Anthurium te telen die al na 16 weken richting de consument kon. Normaal is deze potplant na 22 weken klaar. Bij 10 mol PAR diffuus licht was de plant ook nog eens 25 procent zwaarder. Bij de Bromelia constateerden we een teeltversnelling van zo’n 4 weken.” In de winterperiode was de inzet van de proef om te kijken hoeveel energie bespaard kon worden. Grip op licht is grip op energie. Hiervoor werd bepaald dat het minimale lichtniveau 5 mol PAR licht/m2 per dag moest bedragen. Door dag- en kunstlicht als het ware op te tellen werd dit bereikt. Dit ‘mengen’ van licht waarbij men naar het totaal over een dag of enkele dagen kijkt, heet lichtintegratie. Marcelis’ terugkerende boodschap is om geen daglicht weg te gooien, te vermorsen: “Laat lampen branden op basis van een zevendaagse gewenste lichtsom. De kwaliteit van de planten ging niet achteruit als de lampen op een lichte dag wat minder branden. Het leverde een elektriciteitsbesparing op van 20 procent. We brachten ook de temperatuur met 2 graden naar beneden tot 17,5 graden Celsius. De groei was daardoor wel iets trager, maar de besparing op gas was bijna 30 procent.” Plantivitymeter Marcelis oordeelt niet over het gebruik en de verschillen van diffuus glas of diffuus doek. Voor hem telt het spectaculaire resultaat van werken met diffuus licht. Hij kan zich wel voorstellen dat voor een vernieuwingsopgave doek goedkoper is dan glas. “Het laatste is simpelweg duurder.” In de proefkas is nu het volgende onderzoek aan de gang met Phalaenopsis. Marcelis: “Het verschil met de vorige proef is dat we nu drie behandelingen - normaal glas, diffuus doek en diffuus glas - doen met nu alleen een lichtniveau van 8 mol PAR licht/m2 per dag. In een vierde behandeling worden de planten in de daglichtkas (met de fressnellenzen/ red.) geteeld. Ook hier willen we onderbouwen dat diffuus licht de groei van de plant ten goede komt en we ook nog eens energie kunnen sparen. Maar ook hier is dat we het eerst willen meten.” Te zien in de Bleiswijkse kassen van Wageningen UR Glastuinbouw is dat in sommige proefstukken ook het blad wordt gemeten. Het is ook een facet van ‘Grip op licht’. Een soort hightech verrekijkertje - de plantivitymeter - meet de fotosynthese en kan zo bepalen ‘of de plant in stress is’. “Een plantivitymeter geeft ook een indicatie of er schade kan gaan optreden aan de plant. Het is voor de teler een extra zintuig. Nu kascomplexen groter worden zullen sensoren meer de teelt gaan bewaken en sturen.” Geen schade door meer licht Telers schermen veel licht weg. Ze zijn bang voor blad- of bloemschade. Tijdens de proeven trad er geen schade op. De kwaliteit van de planten was heel goed. De hoge luchtvochtigheid droeg hier aan bij. Bij diffuus licht, mede gerealiseerd door het schermdoek Harmony, is de kans op lichtschade veel kleiner, waardoor hogere lichtniveaus kunnen worden toegelaten. *PAR staat voor Photosynthetical Active Radiation. Voor de niet-kenner staat PAR voor licht.
telen&trends
To see the actual publication please follow the link above