De Nederlandse tuinbouw zal moeten blijven innoveren wil zij op termijn overleven, zei Sjaak Bakker van Wageningen UR al in het vorige nummer. Daar is onderzoek, visie, durf en kapitaal voor nodig. Kapitaal dat nog maar mondjesmaat wordt verstrekt bij risicovolle innovatieprojecten. Alternatieve financieringsbronnen bieden soms een oplossing. Maar daar moet dan wel een goed businessplan tegenover staan. telen&trends 5 “Vroeger ging het in de tuinbouw vooral om gewoon groeien, schaalvergroting en steeds efficiënter produceren. Je optimum werd uitgedrukt in hectares en productie per vierkante meter”, zegt Frank Hollaar, manager tuinbouw van Flynth. “Voor een aantal bedrijven levert dit verdienmodel nog steeds een prima boterham op. Maar er is een kentering gaande. Nu gaat het steeds meer om andere producten, nieuwe concepten en slimme samenwerkingsvormen. Steeds groter groeien en goedkoper produceren kan nog steeds, maar dan moeten wel alle parameters kloppen.” Het rendabel houden van het traditionele verdienmodel wordt steeds lastiger, zegt Hollaar. “Het oude verdienmodel zit een beetje op slot. Dat komt omdat de productiemiddelen relatief duur zijn en blijven. Uitbreiden door een bestaand bedrijf voor een aantrekkelijk bedrag te verwerven, kan de kostprijs verlagen, maar dat is slechts voor een beperkt aantal partijen weggelegd. De meeste tuinders hebben te maken met hoge financieringslasten uit het verleden. De waarde van de bedrijven is gedaald, terwijl de schuldenlast niet minder is geworden. Het onroerend goed zien als een veilige pensioenvoorziening is een beetje passé.” Garantiekapitaal In 2013 verstrekte de Rabobank nog 500 miljoen euro aan nieuwe leningen (9,6% van het totale uitstaande zakelijke krediet) en bedroeg de totale kredietsom in de tuinbouw 5 miljard euro. Hollaar: “Het was ooit 7 miljard. “Steeds groter groeien en goedkoper produceren kan nog steeds, maar dan moeten wel alle parameters kloppen.” Hoeveel het nu is weet ik niet, wel dat er in de crisis veel geherfinancierd is, waarbij aflossingen op relatief goedkope langlopende leningen zijn gefinancierd met duur rekeningcourant krediet. Per saldo dus extra renteopbrengsten voor de banken, maar daarvan zeggen zij zelf dat die nodig zijn om de voorzieningen op oninbaarheid en afboeken van leningen te bekostigen. Het aantal bedrijven dat bij de banken onder Bijzonder Beheer valt was in de crisis meer dan 50%, maar is nu weer aan het teruglopen.” >> Visie Frank Hollaar
Svensson telen&trends
To see the actual publication please follow the link above