telen&trends 7 >> Visie risico’s te gaan nemen. Er liggen ook nog fondsen vanuit de EU, de miljarden van Juncker, die via het EFSI het Nederlandse MKB moeten gaan bereiken. Het EIB gaat daarin een spilfunctie vervullen. We volgen die ontwikkelingen natuurlijk op de voet. Maar al die fondsen zijn niet bedoeld om gaten te dichten. MKB-fondsen zijn geen lapmiddel. Laten we eerlijk zijn: 80% van de financieringsbehoefte in de tuinbouw bestaat uit herfinancieringen. Maar voor goed onderbouwde businessplannen en nieuwe verdienmodellen zijn er mogelijkheden. Niets nieuws onder de zon dus eigenlijk, want voor goede plannen is altijd geld.” Bedrijfsovername De helft van alle agrarische jongeren ziet financiering van de overdracht als mogelijk probleem bij een (toekomstige) bedrijfsovername. Hollaar bevestigt dit: “Overname op de traditionele wijze wordt steeds lastiger. De hele financieringsstructuur van de tuinbouw zou tussen nu en 10 of 15 jaar weleens heel anders kunnen worden. De sector is zo kapitaalsintensief en technisch geavanceerd aan het worden, dat je misschien veel meer consolidaties (fusies en overnames, red.) gaat zien. We zien telersverenigingen steeds verder professionaliseren en internationaliseren. Het worden conglomeraten, met handel, marketing, veredeling, allemaal geïntegreerd, waarbij de productie slechts één facet is van de totale bedrijfsvoering. Urban farming is een nieuwe bedrijfstak, daar hangen hele andere financieringsmodellen aan. Dit concept kan prima passen in een conglomeraat. Afstuderende jongeren - over het algemeen hoger opgeleid dan de vorige generatie - vinden dit misschien een interessanter carrièrepad dan een eigen bedrijf, waarbij zij veel vreemd vermogen op hun schouders moet nemen en maar beperkt flexibel zijn in hun carrièreverloop. Dat past eigenlijk niet meer in deze tijd.” Gestapeld financieren Welke financieringsvormen zullen domineren zal heel erg afhangen van de toekomstige bedrijfsstructuur en -vormen, zegt Hollaar. “Als er meer conglomeraatachtige constructies ontstaan met een grotere dekking in de supply chain, zullen steeds meer financiers mee gaan doen en gezamenlijk optrekken: consortiumfinanciering of gestapeld financieren, zoals dat heet. Bottom line blijft dat er voldoende marge gemaakt moet worden.” Gaan de banken meer marktaandeel verliezen? Beleggingsfonds Meewind Collectief Aardwarmte Vierpolders, een initiatief van acht glastuinders in het Zuid-Hollandse Vierpolders bij Brielle, is een aardwarmteproject van 50 hectare. Het geothermieproject kost naar schatting 20 tot 25 miljoen euro. Bijzonder is de mix van financieringsvormen. Die bestaat uit een projectfinanciering van de Rabobank, diverse subsidies (MEI, UKR, SDE+) en een achtergestelde lening van 2,7 miljoen euro van beleggingsfonds Meewind. Meewind - dat beheerd wordt door Seawind Capital Partners - is een beleggingsfonds dat particulieren, bedrijven en lagere overheden de mogelijkheid biedt vanaf 1.030 euro te beleggen in duurzame energieproductie. Participanten worden mede-eigenaar. Voor Meewind telt vooral het duurzame karakter van het aardwarmteproject mee. Flynth adviseerde bij de financiering.
Svensson telen&trends
To see the actual publication please follow the link above